یک صندلی اگرچه جلوتر نشسته بود
در چشم من چو کوه برابر نشسته بود
نهج‌البلاغه بود به چشمش ورق ورق
در شرح خطبه چشم به منبر نشسته بود
تا پیر ما ابوالشهدایش خطاب کرد
دیدم چو باغ لاله معطر نشسته بود...
محمدحسین انصاری‌نژاد
«خواجه نصیرالدین طوسی» ریاضیدان، منجم، فیلسوف و سیاستمدار برجسته ایرانی است که در تمام امور کشوری و لشگری مغول، برای نیل به مقاصد عالیه خود دخالت داشته و تا اندازه‌‌ای که توانست از پیشامدها و سختی‌‌های ناگوار که متوجه جامعه مسلمین می‌‌شد جلوگیری می‌‌کرد. در ادامه مطلب سه داستان زیبا و آموزنده از زندگی این اندیشمند بزرگ تقدیم می‌‌شود.
خواجه نصیرالدین و مرگ مادر هلاکوخان وقتی مادر هلاکوخان از دنیا رفت، بعضی از دانشمندان که مخالف حضور خواجه نصیر در دربار هلاکوخان بودند به هلاکوخان گفتند: تو میدانی که سؤال قبر هست و نکیر ومنکر در قبر از هر مرده‌‌ای سؤالاتی میکنند و مادر تو بی‌‌سواد می‌باشد و از پاسخ‌گویی به آنها عاجز است. بهتر است خواجه نصیر که عالمی دانشمند است را با مادرت دفن کنی که از پاسخ سؤالها بر آید و مادرت عذاب نکشد! هلاکو، خواجه نصیر را خواست و مطلب را با او در میان گذاشت. خواجه فهمید که توطئه در کار است و در حق او بدگویی شده است. لذا با زیرکی خاصی جواب داد که: سؤال نکیر و منکر در قبر برای هر کس ثابت است، و برای شما پادشاهان نیز هست، پس بهتر است بنده را برای خودتان نگهدارید چون از شما سؤالهای بیشتری میکنند، پس کسی که چنین پیشنهادی را کرده است با مادرتان دفن کنید که او نیز از عهده سؤال و جواب خوب بر می‌‌آید. پس هولاکو حکم کرد که یکی از آن دانشمندان را در قبر مادرش گذاشتند و خاک مذلّت بر سرش ریختند. آری؛ چاه مکن بهر کسی . . . اول خودت بعدا کسی
