جامع عباسی

"جامع عباسی" اولین رساله احکام ساده به زبان فارسی

جامع عباسی شامل 20 باب می باشد. 19 باب کتاب، فقهی و 1 باب آن، درباره زیارت چهارده معصوم و تولد و وفات آنهاست و فقهی نیست. مهم ترین آن، اینست که اولین کتابی است که به زبان فارسی همه احکام شرعی مورد نیاز مردم رابه زبانی آسان و روان و روشن، بیان کرده است بطوریکه همه مردم به سادگی آن را می فهمیدند.

جامع عباسی شاخص‏ترین اثر شیخ بهایی است در فقه و به زبان فارسی که ابتکاری نو در نگارش متون فقهی به شمار می‌رفت تا آن‏جا که برخی از صاحب‌نظران از آن به عنوان اولین دوره فقه غیراستدلالی به زبان فارسی که به صورت رساله عملیه نوشته شده‌است‏ یاد می‏کنند. این کتاب اولین کتاب فتوایی به زبان فارسی، در فقه عملی و به اصطلاح اولین رساله عملیه به فارسی برپایه فقه شیعه در قرن یازدهم هجری قمری است. تا پیش از این بیشتر کتب فقهی که به زبان عربی نیز بوده است مستقلا یا در پاسخ به پرسش های مردم نگاشته می شد که به صورت استدلالی و همراه با دلایل و مستندات ارائه می شده است.

به گزارش پارسینه، جامع عباسی، جامع تمام مسائل و آرای فقهی مولف آن، بر مبنای فقه امامی است. البته در مواردی، مولف به اقوال و آرای دیگر اشاره کرده، بدون آنکه یک نظر را ترجیح دهد. در این اثر، مسائل و احکام و آداب شرعی، از باب «طهارت» تا «دیات» مطرح شده است. مولف: بهاءالدین عاملی، معروف به "شیخ بهائی"، فقیه، حکیم، دانشمند ایرانی و شاعر شیعه می باشد. وی به درخواست شاه عباس کبیر اقدام به تالیف این کتاب کرد و در طرح خود، مطالب آن را در بیست باب گنجاند لکن بعد از تالیف پنج باب نخست آن، یعنی باب حج، وفات یافت، شاگردش "نظام الدین محمد ساوجی" به فرمان شاه عباس، آن را ادامه داد و پانزده باب باقی مانده را مطابق طرح استادش به پایان رساند و به شاه عباس تقدیم کرد و از این رو، نام "جامع عباسی" بر آن گذاشته شد.

معرفی اجمالی نویسنده:
محمدبن عزالدین شیخ حسین جبعی عاملی حارثی همدانی، فقیه، محدث، مفسر ریاضی، حکیم، ادیب، شاعر به زبان فارسی و عربی و جامع علوم عقلیه و نقلیه و در مجموع از دانشمندان بزرگ ایراین شیعه، که در سال 953 هجری قمری در «بعلبک» جبل عامل، بدنیا آمد. در همان کودکی همراه پدرش به ایران آمد و نزد او عربی، تفسیر و حدیث را یاد گرفت و سپس نزد علمای دیگر در قزوین و دیگر شهرهای ایران، تحصیلاتش را ادامه داد. بعد از طی تمامی مراحل علمی و رسیدن به کمالات، به دستور شاه عباس ریاست علمی مذهبی اصفهان به او واگذار و پس از فوت پدرش "شیخ علی منشار"، لقب "شیخ الاسلامی" از طرف شاه عباس صفوی به او تفویض شد. سال 984 هـ ق، همراه پدرش به حج رفت و در سال 1008 هـ ق، همراه شاه عباس کبیر پیاده به مشهد مقدس سفر کرد. وی سفرهای دیگری به هرات، آذربایجان، دمشق، فلسطین و مصر و عراق نمود. در هر شهری مورد احترام فوق العاده بود و ملاقاتهایی با بعضی از اهل کمال و علما و فضلا داشت و گاهی نیز مباحثات علمی و مذهبی با پیشوایان مذاهب دیگر داشت و بالاخره به ایران برگشت و در اصفهان در گذشت. از اساتید او می توان ملاعبدالله یزدی، صاحب حاشیه تهذیب المنطق را نام برد و از شاگردان او، ملامحسن فیض کاشانی، ملاصدرا شیرازی و مجلسی اول و ملامحمد صالح مازندرانی می باشند. آثار و تالیفات بسیاری داشته و کشکول شیخ بهائی و طومار شیخ بهائی از جمله آنهاست. وفات او، در شوال 1032 هـ ق و مزارش در شهر مقدس مشهد می باشد.

ساختار و تقسیم بندی کتاب:
جامع عباسی شامل 20 باب می باشد. 19 باب کتاب، فقهی و 1 باب آن، درباره زیارت چهارده معصوم و تولد و وفات آنهاست و فقهی نیست. آغاز - از باب طهارت و در باب دیات، ختم شده است. باید گفت که ترتیب ابواب و مقدار و اهمیت هر باب، با بقیه آثار فقهی هماهنگ نیست و فرق هایی دارد. بعضی از ابواب عبارتند از:
باب اول: طهارت
باب دوم: نماز
باب سوم: روزه و خمس
باب چهارم: روزه
باب پنجم: حج
باب ششم: شامل موضوعاتی چون وقف، صدقه، قرض الحسنه، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر
باب هفتم: شامل زیارت 14 معصوم علیهم السلام و ایام ولادت و وفات آنها
باب دهم: درباره اجاره، عاریه، امانت، غصب، ضمانت، مزارعه، مساقات، شرکت، مضاربه، وکالت، جعاله، لقطه
باب سیزدهم و چهاردهم: مواردی از قبیل شکار حیوانات و ذبح حیوانات.

از ویژگی های کتاب:
1- مهم ترین آن، اینست که اولین کتابی است که به زبان فارسی همه احکام شرعی مورد نیاز مردم رابه زبانی آسان و روان و روشن، بیان کرده است بطوریکه همه مردم به سادگی آن را می فهمیدند.

2- نگارش این اثر، نقطه عطفی در سیر نگارش متون فقهی است و حتی آن را اولین رساله عملیه به زبان فارسی می دانند، هرچند که بیشتر از رساله های عملیه امروزه، آداب و سنن و احکام فقهی، آمیخته شده است.

3- این کتاب، علاوه بر توده مردم، مورد توجه فقها و از منابع و مراجع مهم آنان بود.

حاشیه و چاپ و نشر:
فقهای زیادی در زمان های بعد بر آن حاشیه نوشته و آن را به صورت رساله عملی خود در آوردند و فتواهای خود را در مواردی، مغایر با فتوای شیخ بهائی بیان کردند. بعضی از این حواشی فقط بر بخش هائی است که شیخ نوشته و بعضی بر همه ابواب. از جمله: حاشیه محمدبن علی عاملی معروف به "ابن خاتون"، حسینعلی ملایری، عبدالله مامقانی. از متاخرین عبارتند از: عبدالله مازندرانی، محمدکاظم طباطبایی یزدی، سید اسمعیل صدر، ابوالقاسم دهکردی اصفهانی، که این دو نفر آخر، بر تمام ابواب حاشیه زده و دو نفر اول (عبدالله مازندرانی و محمدکاظم طباطبایی یزدی) تنها بر پنج باب نخست کتاب.

ترجمه:
جامع عباسی به زبان اردو در هند و به زبان عربی ترجمه شده است. چاپ کتاب از سال 1230 ق در ایران و هند بطور مکرر بوده و نسخه های خطی متعددی از آن وجود دارد. پارسینه

بزرگترین خورشید

والشمس:قسم به خورشید...

یک ستاره بزرگ و معروف در کهکشان ما اتاکارینا (Eta Carinae) است که در فاصله 7500 سال نوری از کره زمین قرار گرفته و جرمی برابر 120 جرم خورشیدی دارد. این ستاره یک میلیون برابر خورشید درخشندگی دارد. بیشتر ستاره‌ها، یک باد ستاره ای از خود منتشر می‌کنند که به مرور زمان باعث کم شدن جرم آن‌ها می‌شود. ستاره اتاکارینا، آن‌قدر بزرگ است که هر سال حدود 500 برابر جرم کره زمین از خود ماده متصاعد می‌کند. برای ستاره‌شناسان خیلی سخت است که با دقت زیاد مشخص کنند که  مرز یک ستاره دقیقاً کجا تمام شده و بادهای ستاره ای از کجا شروع می‌شوند.

پس بهترین جوابی که ستاره‌شناسان در حال حاضر دارند این است که شعاع اتاکارینا، 250 برابر شعاع خورشید است. 

و یک نکته جالب توجه این است که  احتمال داده می شود که ستاره اتاکارینا در آینده نزدیک به صورت یکی از خارق‌العاده ترین ابرنواخترهایی که تا به حال بشر به چشم خود دیده است منفجر بشود. 

یکی دیگر از ستاره های خیلی بزرگ، ستاره آر۱۳۶ای۱ (R136a1) است که در ابر ماژلانی بزرگ قرار گرفته است. البته صحبت و اختلاف نظر زیادی در این مورد وجود دارد، ولی این ستاره ممکن است 265 برابر جرم خورشید، جرم داشته باشد. جرم بسیار زیاد این ستاره، تبدیل به یک معما برای ستاره‌شناسان شده است، برای اینکه طبق تئوری، بزرگ‌ترین ستاره ها، ستاره‌های بودند که در دنیای اولیه، زمانی که هیدروژن و هلیوم باقی‌مانده از انفجار بزرگ متراکم شده و هسته ستاره‌ها را تشکیل می‌دادند، ایجاد شده و جرمی حداکثر معادل 150 برابر جرم خورشید داشتند. جواب این معما می‌تواند این باشد که ستاره R136a1، احتمالاً از ترکیب چندین ستاره بزرگ با هم ایجاد شده است. و نیازی به گفتن نیست که ستاره R136a1، قرار است در آینده نزدیک به صورت یک فرانواختر منفجر شود.

 

از لحاظ بزرگی، بیایید نگاهی به اِبط الجوزا (بتلگئوس  Betelgeuse) که ستاره ای آشنا واقع در شانه جبار است بیندازیم. این ابرغول سرخ دارای شعاعی برابر  950 تا 1200 برابر شعاع خورشید است.

 

 

از این بزرگ‌تر، ستاره وی‌وای سگ بزرگ است که یک ابرغول سرخ  در صورت فلکی سگ بزرگ است که حدود پنج هزار سال نوری از کره زمین فاصله دارد. یکی از دانشمندان ستاره‌شناس دانشگاه مینه سوتا، اندازه این ستاره‌ را 1540  برابر اندازه خورشید تخمین زده است.

 

 

یک ستاره بسیار بزرگ دیگر، ستاره کی وای دجاجه (KY Cygni) است که در صورت فلکی دجاجه قرار گرفته است. این ستاره یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌هایی است که ما می‌شناسیم و قطری بیش از 1420 قطر خورشید دارد. علاوه بر این، این ستاره یکی از درخشان‌ترین ستاره ها نیز می‌باشد و میزان درخشندگی آن حدود 300 هزار برابر درخشندگی خورشید است. این ستاره در حدود پنج هزار سال نوری از کره زمین فاصله دارد. 

 

 

و در نهایت یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌هایی که در حال حاضر شناخته شده است ستاره یووای اسکوتی است که یک ابرغول سرخ در صورت فلکی سپر می باشد. شعاع این ستاره حدود 1708 برابر شعاع خورشید تخمین زده می‌شود. 

 

 

ولی بیایید به سؤال اصلی بازگردیم. بزرگ‌ترین ستاره در همه دنیا کدام ستاره است؟ قاعدتاً، در حال حاضر، پیدا کردن جواب این سؤال برای ما غیرممکن خواهد بود، به این دلیل که دنیا یک مکان بسیار بزرگ است و برای ما امکان ندارد که بخواهیم همه گوشه‌های آن را بررسی کنیم. البته پس از بررسی‌های دیگری که انجام گرفته شده، مشخص شده است که بزرگ‌ترین ستاره‌ها، ستاره‌های سرد هستند. به‌طور مثال دمای سطحی ستاره وی‌وای سگ بزرگ فقط 3500 درجه کلوین است (دمای سطحی خورشید برابر شش هزار درجه کلوین است).  wiki.5040.ir

مسجد زیبای دارالاحسان سنندج

آرامگاه رودکی

دست خط پروین اعتصامی و خانه آن مرحومه در تبریز

سمیرم زیبا

جایگاه ایرج میرزا در بزرخ

من (دکتر ابراهیم مهدوی) گفتم: "ایرج میرزا، استعداد و مهارت خوبی در سرودن شعر داشت؛ ولی افسوس که به بطالت و رذالت کشیده شد..."

مهدی خالدی (هنرمند)گفت: "میدانستی ایرج میرزا، در مدح مولاعلی(ع) و امام حسین(ع) و علی اکبر(ع) نیز اشعاری سروده است؟ احتمال نمیدهی عاقبت بخیر شده باشد؟"

گفتم: "اتفاقاً چندی پیش، شبی مشغول مطالعۀ دیوان ایرج میرزا و پیدا کردن همان تعداد اندک اشعار آموزنده و ارزشمند و اخلاقی بجا مانده وی بودم، که به مدایح اهل بیت(ع) که شما گفتید نیز برخورد کردم. همین فکر به ذهنم خطور کرد که آیا در برزخ و قیامت چه معامله با ایرج میرزا شده یا خواهد شد؟ شب از نیمه گذشته بود. چون شب قبل نیز بیداری کشیده بودم، خواب بر من غلبه کرد. در رؤیا دیدم که ایرج میرزا کنار درّه ای ژرف و تاریک ایستاده که شعله های آتش از عمق آن زبانه میکشید. شخصی که من او را نشناختم ولی ظاهراً مرد مؤمن وجیهی بود، با اشخاصی که اطراف ایرج میرزا ایستاده بودند، مشغول صحبت بود. احساس میکردم که این شخص ناشناس، مؤمنی است که میخواهد شفاعت و میانجی گری کند تا ایرج را در آن گودال نیاندازند. اصرار او به طول انجامید. ناگهان یکی از همان افراد ایستاده، گرزی آتشین بر سر ایرج میرزا کوفت که در اثر شدت آن ضربه، ایرج به قعر آن گودال یا درّه سقوط کرد. من در همان حال، با وحشت فراوان، سر کشیدم که ببینم ایرج کجا سقوط کرد و آنجا چه جاییست؟ فقط یک لحظه تابلویی دیدم که از اعماق آن گودال آتشین، نمایان بود و روی آن نوشته بود "سَقـَـر" (از پایین ترین طبقات جهنم) و مارهایی همانند اژدها، آنجا دور طعمه های خود پیچیده و آنها را می بلعیدند. پس ایرج میرزا در دهان یکی از آنها فرو رفت. من (دکتر مهدوی) از فرط وحشت، و از شدّت صدای نالۀ ایرج که در خواب میشنیدم، از خواب پریدم و بدنم خیس عرق شده بود. لذا دانستم که آن اشعار هم نتوانسته ایرج میرزا را از عذاب برهاند."

راوی:سید احمد سجادی شاگرد مرحوم دکتر ابراهیم مهدوی

شعر زیبای اصفهان سروده شادروان حسین مسرور اصفهانی

اصفهان

 

خاک هنر خیز من ای اصفهان     ای به هنر سرمه ی چشم جهان

  لطف هوا و اثر آفتـــــــــاب            کرده تورااز همگان انتخاب

آنچه دراین خاک خدا آفرید              درهمه ی خاک ،کجا آفرید

 

زرکش وزربفت تو چون شاهکار      بافته بر حافظه ی روزگار

 

چون به کف آری قلم رنگ را          مات کنی مانی وارژنگ را

مسجد شیخِ تو کهن موزه ایست  یا که درانگشتِ تو فیروزه ایست

خرّمیِ مدرسه ی چارباغ         بردلِ فردوس برین ،هشته داغ

عالیِ قاپوکه مبادش زوال    تازه عروسی ست پرازخط وخال

    هرکه درآنجا به تماشارود        پای ندارد به دگرجا رود

شعر بهار شیراز سروده مرحوم دکتر لطفعلی صورتگر

                                         

" بهار شیراز"

هر باغبان که گل به سوی برزن آورد                                                   

شیراز را دوباره به یاد من آورد

آن جا که گر به شاخ گلی آرزوت هست                                               

گل چین به پیشگاه تو یک خرمن آورد

نازم هوای فارس که از اعتدال آن                                                

بادام بن شکوفه مه بهمن آورد

نوروز ماه ،‌ فاخته و عندلیب را                                                  

در بوستان، نواگر و بربط زن آورد

ابر هزار پاره بگیرد ستیغ کوه                                             

چون لشکری که رو به سوی دشمن آورد

من در کنار باغ  کنم ساعتی درنگ                                                 

تا دل نواز من خبر از گلشن آورد

آید دوان دوان و نهد بر کنار من                                             

آن نرگس و بنفشه که در دامن آورد

شهربابک زیبا