دانشمندی که ناصرالدین شاه بی خبر به دیدنش رفت...

حکایت ناصرالدین شاه و نان و سرکه سفره ملاهادی سبزواری

ناصرالدین که بعضی از آثار ملا هادی سبزواری را خوانده بود، می‌خواست او را ببیند. هنگامی که از تهران به مشهد می‌رفت، در سبزوار توقف کرد و عازم خانه حاج ملاهادی سبزواری شد و به ملازمان سپرد که ورود او را به حاج ملاهادی اطلاع ندهند و تنها راه خانه دانشمند را پیش گرفت و ملازمان از عقب ناصرالدین شاه می‌آمد.

وقتی ناصرالدین شاه وارد خانه حاج ملاهادی شد، هنگام ظهر بود و صاحب‌خانه بر سر سفره نشسته، می‌خواست غذا بخورد. پادشاه قاجار مشاهده کرد که غذای آن دانشمند، یک گرده نان است و لقمه‌های نان را در یک ظرف کوچک که مایعی در آن هست خرد می‌کند و در دهان می‌گذارد و ناصرالدین شاه فهمید که در آن ظرف سرکه است.

 

کنار سفره بر زمین نشست و از حال صاحب‌خانه پرسید و در ضمن نظری به اطراف انداخت و مشاهده کرد. در آن اتاق جز یک قطعه نمد که بر زمین گسترده شده و سفره را روی آن قرار داده بودند، چیزی دیده نمی‌شد. ناصرالدین شاه گفت: آقا من تصور می‌کردم که زندگی شما خوب است و اینک می‌بینیم که بر نمد می‌نشینید و نان و سرکه می‌خورید.

 

بعد از قدری صحبت، ناصرالدین شاه فهمید که فرش دو اتاق دیگر که در آن خانه است نیز از نمد می‌باشد. برای همین از حاجی سوال کرد که چگونه به آن زندگی محقر ساخته؟ او در جواب گفت: این سه قطعه نمد را هم که کف اتاق انداخته ام، باید در جهان بگذارم و بروم و این نمدها در دنیا می‌ماند و من رفتنی خواهم بود.

ناصرالدین شاه گفت: در این سن که شما دارید، نباید غذای شما نان و سرکه باشد. حاج ملاهادی سبزواری گفت: کسانی هستند که مستحق می‌باشند و من به آنها کمک می‌کنم. به همین جهت به خود من بیش از نان و سرکه نمی‌رسد. غذای آن عالم نان و سرکه یا نان و نمک بود و در فصل بهار که در سبزوار سبزی فراوان یافت می‌شد، چند شاخه سبزی هم به غذای خود می‌افزود.