خاطره ای از دکتر محمد معین(درج شده در کیهان بچه ها)

به نام خدا

دکتر محمد معین

بیژن شهرامی

شادروان دکتر محمد معین نوه مرحوم معین العلماء گیلانی در اردیبهشت ماه سال 1297 خورشیدی در شهر رشت دیده به جهان گشود.در خردسالی پدر و مادرش را با فاصله پنج روز از دست داد و تحت سرپرستی پدربزرگش که از عالمان دینی گیلان بود قرار گرفت ضمن آن که از محضر نیای مادریش - که او هم از علمای دین بود- استفاده ها برد.

در شش سالگی وارد دبستان اسلامی و در سیزده سالگی محصل دبیرستان نمره 1 رشت شد تا آمادگی لازم برای درس خواندن در دارالفنون و دانشسرای مقدماتی را پیدا نماید.

او پله های نردبان ترقی و رشد علمی را یکی پس از دیگری طی نمود و در حالی که 24 سال بیشتر سن نداشت موفق شد به اولین مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی ایران نائل شود.

دکتر محمد معین در همین ایام با علامه دهخدا و سازمان لغت نامه او آشنا شد و علیرغم سخت گیری هایی که علامه دهخدا در انتخاب همکار داشت توفیق همکاری با وی را رفیق راه خود نمود.

دکتر محمد معین علاوه بر کمک به علامه دهخدا خود نیز در صدد تدوین لغت نامه محدودتری برآمد و این مهم را با رنج بسیار به سرانجام رساند.

آن ادیب فرهیخته سرانجام پس از تحمل پنج سال بیهوشی ناشی از سکته قلبی در سال 1350 خورشیدی درگذشت و پیکرش در شهر آستانه اشرفیه – که علاقه بسیاری به امامزاده اش – داشت به خاک سپرده شد.

خانه شخصی دکتر معین در تهران به همت دولت جمهوری اسلامی ایران به موزه و مرکز فرهنگی تبدیل شده و همه روزه پذیرای علاقه مندان بسیاری است.

از آن استاد زبان و ادب فارسی علاوه بر فرهنگ مشهور معین دهها کتاب،مقاله و ترجمه باقی مانده است مثل حافظ شیرین سخن(تهران1319)،یک قطعه شعر در پارسی باستان(تهران/1322)،شاهان کیانی و هخامنشی در آثارالباقیه(تهران،1324) و...

***

از این که فرزند دکتر معین دانش آموز کلاسش است حس خوبی دارد.احساس می کند با این کار ذره ای از زحماتی که او برای خدمت به فرهنگ و ادب این سرزمین کشیده است را جبران می کند.البته او دلش می خواهد بداند که روش دکتر در خانه چگونه است که فرزندش همیشه املاء بیست می گیرد یا به جای یک انشاء دو تا می نویسد و...

مهدخت را صدا می زند و به او می گوید:«دخترم حال پدر و مادرت چه طور است؟»

• «خدا را شکر خوب هستند.»

• «دخترم علت این که همیشه املاء بیست می گیری چیست؟پدر و مادرت برنامه خاصی برای شما دارند؟»

• «بله خانم پدرم کتاب کلیله و دمنه را دستمان داده و از آن برایمان دیکته شب می گوید!»

   

   

  منابع

• فرهنگ فارسی دکتر معین،عزیزالله علیزاده

• کتابخانه خانه استاد،علی اکبر رژدام

• فصلنامه رهاورد،شماره59.

• گفت‌وگو با دکتر مهدخت معین به بهانه سالمرگ دکتر محمد معین،مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی